Het onderwerp dat letterlijk ‘hot’ is de laatste jaren is natuurlijk het klimaat. GroenLinks draagt zijn steentje bij, maar naar mijn idee wordt de urgentie nog niet breed gevoeld in de samenleving. Bijna iedereen heeft wel het idee dat het klimaat verandert, maar denkt ook dat het zo’n vaart niet zal lopen. ‘Er is nu toch een klimaatakkoord?, de stikstof wordt toch aangepakt?’ Gelukkig wel, maar het tempo van veranderen is nog traag.
Sinds het verschijnen van het rapport ‘Grenzen aan de groei’ van de Club van Rome in 1972 is er natuurlijk het een en ander gebeurt: de lucht is veel schoner, de ozonlaag heeft zich hersteld, je kunt weer zwemmen in plassen en rivieren. Als de oorzaken van de problemen duidelijk aanwijsbaar zijn, blijken er effectieve maatregelen getroffen te kunnen worden. Dat is positief.
De temperatuurstijging door de uitstoot van broeikasgassen blijkt lastiger te tackelen. De uitstoot van CO2, van methaangas, van lachgas is zo verbonden met de productie van allerlei goederen en met ons dagelijks leven – wonen, reizen, transport - dat dit veel lastiger is.
Omdat niemand ‘gekke Henkie’ wil zijn, wacht iedereen op elkaar. Ondertussen wordt het warmer en warmer, smelten gletsjers zichtbaar, smelten de ijskappen van Groenland en Antarctica. Actie is geboden willen we voorkomen dat we in een ‘hittestaat’ terecht komen. Vanzelf gaat het niet en met op elkaar wachten, schieten we niet op. In 2016 noemde nog maar twee procent van de Nederlanders het klimaat als een van de grootste maatschappelijke problemen, dat percentage ligt inmiddels een stuk hoger.
De persoon van Greta Thunberg roept in de gewone en sociale media nogal wat reacties op. Haar boodschap is voor veel mensen een ongemakkelijke. Zij kijkt naar wat allerlei rapporten zeggen over de wereld van bv. 2050 of 2060. Zij ziet de bui hangen voor al die mensen die vanaf 2000 geboren zijn. Niet alleen de ‘bui’, maar ook de orkanen, de zeespiegelstijging, de verwoestijning, de toenemende migratie van mensen uit onleefbaar geworden gebieden naar gebieden waar nog wel geleefd kan worden, problemen met voedselproductie, etc. De boodschap van Greta komt keihard aan.
Het terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen naar nul gaat ook mensen raken, zie bv. het protest van de boeren. De kosten van die transitie moeten eerlijk worden verdeeld. De overheid kan niet de boeren aanpakken en de lucht- en scheepvaart ongemoeid laten. Grote uitstoters als Tata Steel en raffinaderijen moeten hun aandeel leveren.
De transitie kan ook veel opleveren, vooral als mensen en bedrijven betrokken worden bij de veranderingen en direct van de voordelen, zoals een lagere energierekening, kunnen profiteren. De druk op overheden en multinationals moet verder worden opgevoerd. Met demonstraties wereldwijd gaat dat lukken.
Elke dag langer treuzelen maakt het probleem van de opwarming en zeestijging groter. We hebben een wereld te winnen!
Piet Meerdink