Deze week sprak ik twee alleenstaande HBO opgeleide vrouwen in de bijstand die langdurig werkloos zijn. Ze dachten ondanks hun middelbare leeftijd, misschien nog enige kans te maken op deze vacature. Je zag duidelijk een kleine opleving op hun gezichten. ‘Het is beter dan onbetaald werk en je zet jezelf weer in je kracht’, zeiden ze beiden. Het salaris is niet onaardig, dus werd er driftig gerekend aan de inkomsten. De grote onzekerheid bij solliciteren vanuit de bijstand is namelijk altijd dat je er door in de financiële problemen komt. Je kunt immers, zelfs met allerlei regelingen, nu al nauwelijks het hoofd boven water houden.
De vrouwen rekenen uit dat er met deze baan afhankelijk van het aantal uren maar liefst tussen de 200 en 580 euro netto per maand meer binnenkomt dan de bijstand. Dat is over 6 maanden 1200 tot 3.500 euro meer! Maar dan….komt de huurtoeslag om de hoek kijken. Ook de voorliggende maanden worden dan meeberekend. Een berekening op toeslagen.nl geeft aan dat er met het nieuwe inkomen totaal tot 852 euro minder huurtoeslag binnen komt. Op zich geen ramp, behalve dat je er rekening mee moet houden dat de aanslag voor terugbetaling volgend jaar op de deurmat valt. De ontheffing van de gemeentelijke belastingen gaat volgend jaar natuurlijk ook niet door, ongeveer 400 euro. Ook de jaarlijkse premie van 250 euro die ze van de gemeente ontvangen omdat ze nu nuttig onbetaald werk verrichten is er voorlopig niet meer bij. En helaas …. ook de bijdrage die je ontvangt wanneer je langdurig in een armoedepositie verkeert van 400 euro per jaar wordt de komende 3 jaar niet meer uitgekeerd. Dat betekent bij deze tijdelijke baan de komende jaren in totaal tot 3.000 minder inkomsten. Dat betekent of financiële achteruitgang die je je niet kunt permitteren of er blijft in het gunstigste geval nog een klein beetje over maar dan moet er geen naheffing van de inkomstenbelasting op de proppen komen. Een van de vrouwen heeft daar eerder een nare ervaring mee gehad. Daarnaast vragen ze zich af of ze indien deze baan stopt en geen ander enigszins geschikt werk kunnen vinden wel weer in aanmerking komen voor een uitkering. De onzekerheden nemen intussen de vreugde over….
Terwijl de bijstandsuitkeringen de laatste jaren stelselmatig gekort zijn, met alle gezondheids- en maatschappelijke gevolgen van dien, is tijdelijk werken vanuit de bijstand financieel nog steeds te onzeker. Dit in tegenstelling tot de partner van bv de tandarts, die er met deze baan in ieder geval flink op vooruit gaat.
En de twee vrouwen in de bijstand?….. Ze solliciteren niet of met enige terughoudendheid.
Het huidige Covid virus krijgt de verdiende aandacht. Maar deze chronische bijstandskwestie woekert al decennia voort .
Welke minister of wethouder in Nederland komt met een goed vaccin tegen deze bijstandsperikelen? Het zou zo mooi zijn indien mensen in de bijstand bij het aannemen van tijdelijk werk begeleid worden om duidelijk zicht te krijgen in hun nieuwe financiële situatie. Nog mooier is het om ze gewoon hun inkomenstoeslag toe te kennen indien men toch weer opnieuw in de bijstand belandt of dat de huurtoeslag pas vanaf de maand van aanvaarden van werk in mindering wordt gebracht. Ook zouden de mensen in de bijstand er baat bij hebben indien extra bijverdienen in de bijstand een normaal gegeven wordt. En helemaal wanneer er een fatsoenlijk basisinkomen zou zijn. Hoe dan ook, deze vacature leent zich goed voor een project om geschikte mensen in de (langdurige) bijstand voorrang te geven bij de GGD en er daarbij voor te zorgen dat ze financieel gezond blijven. Dat is dubbele gezondheidswinst. Daar hebben we allemaal baat bij.